Zittend werk
Zittend werk
Goedgekeurd door Sociale Partners
Getoetst door Nederlandse Arbeidsinspectie

Personen die een trekker, graafmachine, shovel of andere zelfrijdende machine bedienen, zitten langdurig op een machine. Dit is vooral belastend voor de rug en de ledematen. Trillingen en schokken zijn een belangrijke oorzaak van rugklachten. In een goede houding zijn deze beter op te vangen. Het is van belang de werkplek zo in te richten dat klachten zoveel mogelijk worden voorkomen. Ook is het belangrijk de machinist of chauffeur (hierna machinist genoemd) over een goede conditie beschikt en voorkomt dat hij/zij overgewicht heeft.

Wat is de gewenste situatie?

Zittend werk leidt niet tot rugklachten of andere gezondheidsklachten.

Maatregelen

Realiseer een optimale zitwerkplek.

Geef de medewerkers een zitinstructie.

Beperk waar mogelijk de zitduur.

Zorg voor voldoende pauzes.

Zorg voor zoveel mogelijk afwisseling van taken.

Toelichting op de maatregelen

Organisatie en voorbereiding

  • Zorg bij aanschaf van een machine voor een geschikte stoel en zorg voor periodiek preventief onderhoud van de stoel. Chauffeurs kunnen dan naar verhouding meer uren per week op de machine rijden, omdat de kans op lichamelijke klachten kleiner is. Hoe lang men achter elkaar (en per week) zittend chauffeurswerk kan verrichten is mede afhankelijk van de terrein- en werkomstandigheden.
  • Zorg voor een opbergruimte buiten de cabine voor zaken zoals een koelbox en gereedschappen, zodat deze het goed zitten niet kunnen belemmeren.
  • Wees alert op de noodzaak de werkplek voor een links- of rechtshandige in te richten.
  • Beperk, waar mogelijk, langdurig zittend werk.
  • Zorg voor een mobiele pauzeruimte als de werkzaamheden op een locatie meerdere dagen duren.

Gereedschap, machines en apparaten

  • Gebruik machines met een goede trillingsdemping, zoals:
    • trillingsarm, opgehangen cabine of werkplateau;
    • stoel met trillingsdempende eigenschappen;
      Licht geveerde en actief geveerde stoel met:
      - een trillingsopnemer:
      - een servosysteem.
    • verende as(sen);
    • trillingsarm opgehangen motor;
    • niet te hoge bandenspanning.
  • Zorg dat de werkstoel goede ondersteuning biedt en ingesteld kan worden op de lichaamsmaten van de machinist. Met aandacht voor onder andere: zithoogte, zitdiepte, lendensteun, zijwangen, armleggers, horizontale en verticale trillingsdemping.
  • Check of de bedieningsmiddelen zich op een goede reikafstand en hoogte bevinden en gemakkelijk en licht zijn te bedienen.
  • Check of er voldoende voet- en beenruimte is en de pedaaldruk kleiner dan 5 kg is.
  • Zorgeventueel voor stoelen die meekantelen met de lichaamsbewegingen. Dit heet 'dynamisch zitten' en wordt aanbevolen om meerdere houdingen in het werk aan te nemen, terwijl de ondersteuning in stand blijft.
  • Honoreer de extra eisen die eventueel aan een trekkerstoel gesteld worden: een draaiplateau bij gedraaid zitten, een lage rugleuning met uitsparing bij gedraaid zitten, een horizontaal stelling bij het werken op hellingen. Kijk eens naar de Trekkerstoel koopwijzer en de toolbox video van Cumela trekkerstoel instellen.
  • Onderhoud de stoel conform de gebruikshandleiding of gebruik de Checklist Onderhoud chauffeursstoel

Opleiding en instructie

  • Vraag de leverancier van een nieuwe machine of stoel om een uitgebreide instructie aan betrokkenen.
  • Geef de machinist een zitinstructie over de instelmogelijkheden van de stoel en de bedieningsmiddelen. Zie ook de bijlage Stoel instellen

Meer informatie

Download LMRA Zitten op machines als PDF

Heb je vragen of nog extra hulp nodig?

Een gezond bedrijf. Zo doe je dat!

Hebben jouw medewerkers een gezonde werkplek? Werken ze allemaal even veilig? En net zo belangrijk: zitten ze lekker in hun vel? Vragen waar wij het antwoord op weten.
Bij Stigas hebben we jarenlange ervaring met het zorgen voor gezonde medewerkers in agrarische en groene bedrijven. Gezonde medewerkers zorgen namelijk voor gezonde bedrijven. En gezonde bedrijven zorgen voor een gezonde sector.

Vrouw met mobiel